Tonmaister / Tonmayster Nedir ? Nasıl Olunur ?

ses-muhendisleri-calisma-sartlari

?

 Almanca'da Tonmeister olarak kullanılan sözcük dilimize Tonmaister ya da Tonmayster olarak geçmiştir. Kelime anlamı tam olarak tanımlanamamakla birlikte; Ses Mühendisliği ve Ses Teknisyenliği arasındadır. Bu terim karmaşasında ne yazık ki Türkiye'de ses sistemleriyle ilgilenen herkesin kendini Tonmaister olarak tanımlamasının payı büyük, dolayısıyla bu kelimenin anlamının, zamanla teknisyenliğe yoğrulmasına yol açmaktadır. Bu sebepten biz bu konuyu iki ana başlıkta inceleyeceğiz.

Ses Teknisyeni Kimdir ?

Ses teknisyeni ses sistemlerini kuran, kullanan, operatörlük yapan, bakım ve onarımlarını sağlayan teknik elemanlardır. Bu teknik elemanlar piyasada sıklıkla kullanılan tüm marka modelleri bilir. Hoparlör, mikrofon, amplifikatör, mixer gibi ses düzeneğinin olmazsa olmazlarından tüm ekipmanları kurup sistemi yönetebilecek kapasitededir. Bu teknik elemanların ayrıca temel bazda elektrik ve mekanik bilgisine de sahip olmaları gerekmektedir. Mesleklerinde sıklıkla İngilizce terimler kullanırlar. Ekipmanların taşınmasından da sorumlu olan teknisyenlerin çoğu Türkiye'de eğitim almadan alaylı olarak yetişmişlerdir. Türkiye'de ses teknisyenliğine en yakın eğitim veren kurum mesleki ve teknik liselerdir. Bu liselerdeki Elektrik-Elektronik alanında Görüntü ve Ses Sistemleri meslek dalı ses teknisyenliğine en yakın eğitimi vermektedir. Bunun yanı sıra Ses Mühendisliği Eğitimi verdiğini öne süren birkaç özel eğitim kurumu da mevcuttur. Bu kurumlarda da teknisyenlik adına eğitim alınabilir ancak meslek liselerindeki eğitim daha teknik ve bilimsel metodlar yöntemiyle sağlanmaktadır. Piyasada alaylı olarak nitelendirebileceğimiz ancak kendini geliştirmeye sürekli açık ve bu işte çok başarılı teknisyenler de vardır.

 

Ses Mühendisi Kimdir ?

Ses Mühendisliği geniş dallara sahip bir alandır. Türkiye'de pek rastlanılmasa da Ses Mühendisliğinin akustik, stüdyo, canlı performans gibi dalları mevcuttur. Ülkemizde herhangi bir ses mixeri kullanan herkes kendini ses mühendisi olarak nitelendirebilmektedir ancak ses mühendisliği bu kadar basite indirgenmiş bir olgu değildir. Tüm mühendislik dallarında okutulan ortak ileri matematik ve fizik dersleri ses mühendislerinin de vakıf oldukları konulardır. Ses mühendisleri ayrıca müzik ve enstrüman bilgisine de sahiptir bunun yanı sıra ekipmanların karakteristik özellikleri marka ve modelleri ile ilgili de bilgi sahibidir. Türkiye'deki üniversitelerde Ses Mühendisliği adı altında herhangi bir bölüm bulunmamaktadır ancak buna alternatif olarak Müzik Kayıt Teknolojileri bölümü bulunmaktadır. Yine yüksek lisans bölümü olarak İTÜ MİAM bulunmaktadır. Avrupa ve Amerika'da çok sayıda üniversitede Ses Mühendisliği bölümü bulunmaktadır. Türkiye'de üniversitelerin yanı sıra özel birkaç kurs/akademi Ses Mühendisliği eğitimi verdiğini iddia etmektedir. Ancak bu eğitimler teknisyenlerin bilmesi gerekenlerin ötesine geçememektedir. Yine Türkiye'de eğitim almadan kendini geliştirmiş, araştırıp okuyup bu mesleği çok iyi icra edenler de bulunmaktadır.

 

Nerelerde Çalışırlar ?

Ses teknisyenlerinin çalışma alanları geniştir.

Çalışabileceği alanlardan bazıları :

TV kanalları, dizi-film setleri, kültür merkezleri, oteller, ses & ışık kiralama firmaları, stüdyolar, ses sistemleri satış firmaları, ses sistemleri uygulamaları yapan firmalar, üniversiteler…

Çalışma şartları ağırdır. Genellikle yük kaldırmak, yüksek sese maruz kalmak, uykusuzluk gibi zorlu şartlar altında uzun saatler çalışırlar.

 

Ses mühendisleri kurumsal firmalarda iletişim uzmanı olarak çalışabileceği gibi daha farklı alanlarda da çalışabilirler. Stüdyolarda kayıt aşaması ve basıma kadar olan süreçte, bir canlı konserde sistem başında, film ve şarkıların montaj evrelerinde, akustik düzenlemeler ve proje belirlemede çalışabilirler. Kimi ses mühendisleri sabit sanatçılarla çalışır ve o sanatçılar nerede sahne alacaksa teknik konuları sanatçının mühendisi belirler ve tesisatı kuracak firma ile bilgi paylaşır ve hangi ekipmanların kullanılacağını belirler. Global anlamda en büyük ses mühendisleri topluluğu Audio Engineering Society : AES 'dir. Ses mühendisleri için kamuda şuana kadar yalnızca TRT tv ve radyo kanallarına "Tonmayster" kadrolarına personel alımı yapılmıştır.

Canlı performanslarda görev alan ses mühendisleri FOH ve MON olarak ayrılırlar. FOH(front of house) mühendisleri PA(public address) 'e iletilen sesle ilgilenir yani dinleyicilere sesin en iyi şekilde ulaştırılmasını sağlar. MON(monitor engineer) ise sahne içerisindeki müzisyenlerin monitor, in-ear gibi ekipmanlar aracılığı ile kendilerini en iyi şekilde duyup, performanslarını rahatça sergilemelerini aynı zamanda sahne içerisinde oluşarak PA'deki dinleyiciye ulaşabilecek Feedback 'in kontrolünü de sağlar.

Yazar: Endoplazmik Retikulum

Seyahat etmeyi seven, müzik sever bir audiophile.Biraz ses biraz ışık ve ucundan da görüntü, sistemdeki çarkta görevi işte tam da bu doğrultu.
Etiketler:, , , , , , , ,

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir